"Σουνιτισμός, Σιιτισμός και Σουφισμός"

Σουφισμός
Η προέλευση του σουφισμού, σαν εσωτερικού ρεύματος μέσα στους κόλπους του ισλαμισμού, είναι σκοτεινή και αμφιλεγόμενη, όπως συμβαίνει συνήθως με κάθε εσωτερικό ρεύμα. Αν και οι σούφι υποστηρίζουν ότι ο σουφισμός είναι μια εσωτερική διδασκαλία στα πλαίσια του Ισλάμ, που συμβιβάζεται με την ορθοδοξία του Κορανίου, είναι επίσης παραδεκτό ότι πίσω του βρίσκεται μια πανάρχαια εσωτερική παράδοση, που μερικοί σοφοί σούφι την συνδέουν με τον Πυθαγόρα και ακόμα με τον Ερμή τον Τρισμέγιστο ή Θωτ των αρχαίων Αιγυπτίων. Ετσι, για μερικές σχολές του σουφισμού ή για μερικά τάγματα, η σειρά διαδοχής των δασκάλων τους φτάνει μέχρι τον Μωάμεθ, για άλλες μέχρι τον Ουβάις ελ Καρνί, που πέθανε τον 7ο αιώνα και δεν συνάντησε ποτέ τον Μωάμεθ και για άλλες δεν προέρχεται από κάποια συγκεκριμένη πηγή και υποστηρίζουν ότι οι εσωτερικές τους διδασκαλίες είναι χιλιάδων χρόνων και αντιστοιχούν και συνδέονται με τα ρεύματα του Τρισμέγιστου, του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα και άλλων αρχαίων σοφών. Λέει σχετικά ο μεγάλος δάσκαλος σούφι Ιμπν ελ Φαρίντ (1181-1235): «Το κρασί μας υπήρχε πριν από αυτό που εσείς ονομάζετε <σταφύλια> και <αμπέλια>» και μετά «εμείς ήπιαμε προς τιμήν του Φίλου, μεθώντας πριν δημιουργηθεί το αμπέλι». Ο σουφισμός στον δυτικό μεσαίωνα είχε μεγάλη επίδραση. Όπως είναι γνωστό, η αρχαία κλασική φιλοσοφία ξαναήρθε στη μεσαιωνική Δύση μέσω των Αράβων μεταφραστών και σχολιαστών, που είχαν κεντρική έδρα στην Ευρώπη, την Ισπανία, που κατέκτησαν τον 8ο αιώνα. Για παράδειγμα, ο μοναχός Ρογήρος Βάκων (1214-1294) ο μεγάλος μύστης και θεμελιωτής της εμπερικής μεθόδου, είχε σπουδάσει στην Ισπανία των Σαρακηνών και είχε έρθει σε επαφή με μύστες σούφι, τους οποίους και αναφέρει στα φιλοσοφικά του έργα ως «ανατολίτες φιλοσόφους». Ο Βάκωνας πιθανόν μυήθηκε στη σχολή της Κόρντοβα, της οποίας σημαντικός δάσκαλος υπήρξε ο Μπεν Γκάμπιρον ή Αβισεβρών, που άσκησε ζωτική επίδραση στην ίδρυση του φραγκισκανικού τάγματος από τον άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, στο οποίο εισήλθε ο Βάκωνας το 1247. Επίσης, ο μεγάλος εσωτεριστής φιλόσοφος Ραϋμόντ Λουλ παραδέχεται ότι έγραψε το περίφημο ποιήμα του «Το βιβλίο του Εραστή και της Αγαπημένης του» (1283) βασιζόμενος σ' ένα σουφικό πρότυπο. Εκεί όμως που είναι πιο φανερές οι σχέσεις και οι επιδράσεις του σουφισμού στη Δύση, είναι στο τάγμα των Ναϊτών. Μερικοί από τους εννέα αρχικούς ιππότες-ιδρυτές του τάγματος λέγεται ότι ήταν μύστες σούφι, όπως ο αρχηγός τους, ο Ουγκε ντε Πεϋν και ο Γοδεφρείδος ντε Σαιντ-Ομέρ. Οι επαφές των Ναϊτών στους Αγίους Τόπους με ορισμένους σούφι και με τα μυστικά τάγματά τους, είναι πλέον εξακριβωμένες ιστορικά, από τα πρακτικά της δίκης εναντίον του ναϊτικού τάγματος, που προκάλεσε την εξαφάνισή τους. Πολλά ιπποτικά εσωτερικά τάγματα που ιδρύθηκαν μετά, φέρνουν τη σφραγίδα τους και συνεπώς την επίδραση του σουφισμού. Οι μεσαιωνικές γνώσεις περί αστρολογίας, αλχημείας, μαγείας κ.λπ. εισήλθαν στη Δύση μέσω των Αράβων και των Εβραίων καββαλιστών και των διδασκάλων σούφι, οι διδασκαλίες των οποίων επιβίωσαν ανάμεσα στις διάφορες εσωτερικές ομάδες της Ευρώπης, από τον μεσαίωνα ως την σύγχρονη εποχή.

Σιιτισμός
Ο Σιιτισμός είναι ένας από τους δυο κύριους κλάδους του Ισλάμ. Η λέξη προέρχεται από το αραβικό σι’α που σημαίνει "μερίδιο". Η Σι'ατ Αλί (αραβικά: شيعة علي‎ ​, που σημαίνει "μερίδιο του Αλή") είναι μια από τις τρεις παλαιότερες υποδιαιρέσεις του Ισλάμ. Οι οπαδοί της, οι Σιίτες, θεωρούν τον Αλί Ιμπν Αμπί Ταλίμπ, τον γαμπρό του Προφήτη Μωάμεθ, ως διάδοχό του στην ηγεσία της μουσουλμανικής κοινότητας
Η Ονομασία
Μετά τον θάνατο του Μωάμεθ οι μουσουλμάνοι διχάστηκαν εξ αιτίας του ζητήματος της διαδοχής του. Η βασική αντίρρηση προήλθε από όσους πίστευαν ότι χαλίφης μπορεί να γίνει μόνο κάποιος άνθρωπος που κατάγεται από την οικογένεια του προφήτη. Οι υποστηριχτές αυτής της άποψης ονομάστηκαν σιίτες, (σι'ατ Αλή, «κόμμα του Αλή»• ο Αλή ήταν εξάδελφος του Μωάμεθ και είχε παντρευτεί την κόρη εκείνου, τη Φατιμά).
Η Πίστη
Οι Σιίτες έχουν ως αγίους μεγαλομάρτυρες, τον Αλή και τον γιό του Χουσείν ο οποίοι δολοφονήθηκαν από τον Μωαβία, τον ιδρυτή της δυναστείας των Ομεϊαδών Χαλίφων. Μια φορά το χρόνο οι πιστοί του Σιισμού σε ανάμνηση των μαρτυρίων του Χουσείν, αυτομαστιγώνονται και αυτόβασανίζονται σε λατρευτικές εκδηλώσεις που κρατούν 10 μέρες .
Άλλοι κλάδοι του Σιιτισμού
Ως κύριος κλάδος του Ισλάμ, ο Σιιτισμός υποδιαιρείται στα ακόλουθα ρεύματα:
Ιμαμίτες (Δωδεκατίτες), οι οποίοι αποτελούν το μεγαλύτερο ρεύμα των Σιιτών (περ. το 80 τοις εκατό) και ζουν σήμερα κυρίως στο Ιράν, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και στο Λίβανο.
Ισμαηλίτες (Ισμαϊλί), οι οποίοι αποτελούν τον δεύτερο σε μέγεθος σιιτικό κλάδο, ζουν στη Συρία, στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν και στην Ινδία.
Ζαϊντίτες, οι οποίοι ζουν κυρίως στη βόρεια Υεμένη και αποτελούν το 40-45 του πληθυσμού της.

Σουνιτισμός
Ορθόδοξοι μουσουλμάνοι, οπαδοί του σουνισμού. Ο σουνισμός είναι κλάδος του ισλαμισμού, στον οποίο ανήκει η πλειονότητα των μουσουλμάνων. Δεν είναι ενιαίος και χαρακτηρίζεται από πλήθος διαφόρων θεολογικών σχολών Οι σουνίτες -το 90% των μουσουλμάνων σ' ολόκληρο τον κόσμο- είναι λοιπόν αυτοί που πέρα από τις συγκρούσεις μεταξύ των δυναστειών μετά το θάνατο του προφήτη, θέλουν να παραμείνουν αυθεντικά πιστοί στην παράδοση. Ο αραβικός κόσμος, που αποτελεί μειονότητα του μουσουλμανικού έθνους, παραμένει η μήτρα όλων των ισλαμικών πολιτικών ιδεολογιών. Το σύγχρονο πολιτικό Ισλάμ αρχικά εμφανίστηκε θριαμβευτικά στο Ιράν, χώρα όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός σιιτών. Ωστόσο, τα μεγάλα σύγχρονα ισλαμιστικά κινήματα, από το Μαρόκο έως την Ινδονησία, είναι στην ουσία σουνιτικής ιδεολογίας.